20 February 2018

THỊ MẬU - Hồ Đình Nghiêm



Mụ Mậu chuyển bụng sớm trước mười ngày tính theo lịch ghi ngày cúng ông Táo về trời. Chồng mụ không biết chuyện đó, Trung sĩ đóng đồn ở Đá Bạc gửi lá thư tay nhờ thằng Đực lơ xe đò mang về, chữ viết tháo: “Tết nhất hẵng hay, phép cho đúng tuần mình kỳ kèo tới mươi ngày nửa tháng, Đại Bàng nói vợ mi bụng mang dạ chửa là trường hợp đặc biệt tao sẽ du di cho, khi nớ tha hồ chuyện trò dông dài và sẵn dịp dắt bà đi đẻ luôn. Mẹ, gần hai năm mới có cái phép dài ngày. Súng là vợ đạn là con kiểu ni thiệt quá khổ!”. Ổng nói sao thì nghe vậy, như đã từng nói: Em ơi tiền lính là tính liền. Nghèo chết cha mệ nội luôn. Chừ đẻ con, lòi ra thêm miệng ăn, dễ tắt quạt quá. Nhưng o Dậu mồm năm miệng mười: Khéo lo, trời sinh voi sinh cỏ. Như tui ưa có mụn con mô có dễ chị ơi, rứa mới là đời chớ, quan hoài chi cho thêm cực thân!
Vô nhà thương nhỏ nhăn nhó nửa ngày mới rặn được cục nợ. Cô y tá la to: Là con gái, nặng 3 kí 2. Lạ, một cục thịt đỏ hỏn, nhầy nhụa, trơn tuột rơi khỏi cửa mình, bản mặt đứa nào cũng giống nhau, nhăn như khỉ ăn ớt và khóc còn hơn cha chết mẹ chết. Vậy mà o Dậu phán: Răng mà hắn giống chị như hai giọt nước. Rứa là anh Cử yên lòng, chớ đẻ con trai lớn lên có mà vô lính, rập khuôn cha nào con nấy! Ngủ bụi ngủ bờ ngủ lăn ngủ lóc chưa kể không biết sống chết khi mô.

Trong khi đợi ông Trung sĩ có thẩm quyền về đặt tên, cả hai người đàn bà Dậu và Mậu đều đồng tình gọi đứa sơ sinh là Chó. Tên ở nhà thôi mà, kêu rứa mới dễ nuôi cho chi ăn nấy. Mà sau này có yêu thương rất mực thì dễ chuyển đổi Chó sang Tó, bốn phần nũng nịu sáu phần âu yếm. Ui, Tó con của mạ, lớn mau mà phụ đỡ cho mạ nhờ. Đẻ đứa con, nuôi cho nên người, cực như kiểu ăn cả trăm cục cứt. Tó của mạ có nghe không?
Làng nước thấy chẳng có chi hệ trọng vô danh xưng bà con tự quyền chọn lựa. Làng nước nghĩ, chữ tó hay à nghe, bắt ai thì sửa thành “tó nó ngay”. Ai sao ta vậy, kiêng cử vẫn hơn. Như con người ta dễ thương là thế mà mở miệng là hô: Ngó cái mặt dễ ghét chưa tề, ưa thơm quá! Thương với ghét cách xa cả ngàn cây số mà đành nói trại ra, nghe gần, nghe quen tai. Cô y tá là người ở phố, cách ly và không quen lề thói dân quê, nhăn mũi: Tui không có ý kiến nhưng gọi tên Bướm nghe nó êm dịu lãng mạn hơn hẳn. Bởi vì khi ta giận nhau liền hét vào mặt nhau: Đồ con chó! Hoặc: Cái thứ như mi có chó mới ưa! Nói thiệt nghe, thuở mô chừ, cái chi xấu xa cứ đổ vấy lên mình con chó cả, em bé ni đã mang tội tình chi, hở bướm yêu?
Mụ Mậu làm thinh nhưng cô em là Dậu lại khác. Trưng Trắc ngồi đăm chiêu trên lưng voi nhưng Trưng Nhị cầm gươm nhảy xuống đất: Ở làng tui bà địa chủ có ruộng cò bay thẳng cánh tên là mụ Chó, có sao đâu. Ngồi mát ăn bát vàng, mặt hoa da phấn, nữ trang ngọc ngà châu báu đeo cho gãy cổ và, và làng bên có tới ba ông lắm tiền của cứ thầm thà thậm thụt như mèo rình cục mỡ, phải lòng người ta mà y như mèo dấu cứt! Giống như người vậy, chó cũng có năm bảy loại chó. Và người, có hạng thua xa cả chó, cô tin không? Cô y tá ngậm miệng như kiểu vừa nhổ răng sâu, sưng cả má, dùng mắt gửi cái háy nguýt rồi quay lưng đi một lèo lên văn phòng chẳng ư hử. Mới thấy Mậu khù khờ mà Dậu sách hoạch, đối mặt Dậu khó bề luận chuyện phải trái, ngô ra ngô mà trần ai khoai củ thì nhất định phải là củ khoai ai trần. Nói vắn tắc như ri cho dễ hiểu: Đừng thấy bọn nhà quê như chị em tui mà người thành thị ưa lên mặt dạy đời. Đỡ đẻ, dao kéo bông băng thuốc sát trùng thì tui thua nhưng ba cái chuyện tào lao ngoài trường đời thì đừng hòng, chưa biết mèo nào cắn miêu nào, hỉ?
Khi đi đẻ, kêu xích lô chở vô nhà thương mấy ổng ngồi trên yên ai cũng hất mặt dòm trời hiu quạnh, giả câm giả điếc sợ xui xẻo chi đó, rứa mà đến khi về, gói đứa bé gọn bân trong tấm chăn y như con mẹ đi buôn ôm nặng hàng, đi áp phe chuyện đại sự thì ba lão già gân chạy tới tranh giành mối, kỳ kèo bớt một thêm hai. Tó con ngủ ngoan nhe, đừng vung tay đạp chân miệng khóc thét lạy ông tui ở bụi này thì “lộ hàng” nghe Tó. Biết có hài nhi nằm trong tay người vừa vượt cạn thì không chừng mà mấy lão lại sợ phong long xúi quẩy. Phong long là chi, ai mà tường tận sự hiểu? Mẹ tròn con vuông rồi, êm ru bà rù rồi, xuôi chèo mát mái rồi mà sợ gió máy chi nữa mấy cha. Quá hơn hai mụ đàn bà này là Thanh xà Bạch xà yêu khí chờn vờn quanh thân ôm thu cục thịt nặng hơn hai ký lô đặng về hang động nhắm mút tu luyện cho mau thành chánh quả.
Chó con về nhà khóc inh ỏi vì nói tội trời mụ Mậu lỡ sở hữu hai trái vú mà chẳng có mấy sữa. O Dậu ngực tuy to nhưng chưa có hơi trai nên nào khác gì, cả đời cứ phải chịu chín giú chưa tiện lấp ló một nắng hai sương nên có thương Tó cũng chỉ biết ôm vào lòng mà hò ru em, lắc qua lắc lại:

thiếp gặp chàng giữa chợ bỡ ngỡ khốn chào
nghiêng vành lách nón nước mắt nhào như mưa
(chớ hò ơi…ơ…i…)
kể từ ngày mẹ đẻ con ra
mem cơm trún sữa lớn mà chừng ni
em nghe anh mà bỏ ra đi
thất hiếu với phụ mẫu tội ni ai đền?
(hò ơi,)
con mèo nhảy bể nồi rang
con chó chạy lại, (ơi chó chạy lại) chó mang lấy đòn.

Chất giọng o Dậu mạnh hơi, dài lâu, lại tuồng như biết ký gửi chút tình vào thành ra nghe áo não sầu đời nẫu ruột truyền cảm. Cây sầu đông đầu đường nếu có chân nó dám về mọc rễ trước cửa mà lao xao cành lá. Cây thì vậy nhưng người thì khác, cách bốn năm phên dậu là nhà ông Tá có trồng cây trứng cá, tiếng hò ru em mang nội hàm cực khủng đã làm dạ Tá nôn nao hơn đụng đầu gió chướng. Cứ trên may-ô dưới xà-lỏn, xâu vội đôi dép rồi giỏi chân chạy qua cà khịa: Ủa, chớ con ai đó? Em lấy chồng hồi mô mà tui không được nhắp chút rượu thừa? Ác vừa vừa thôi chứ, nghe con nít khóc tui đây cũng thất thần, chịu đời không thấu. Dạ, chó con của chị Mậu, mấy bữa ni chỉ biết húp nước cháo trắng, hắn khát sữa mà chẳng biết nói ra, chỉ được tài khóc, dỗ hoài chưa thấy nín. Tá nhìn Dậu, Dậu ngó Tá, cả mèo lẫn chó bình thường chẳng hợp nhau, tự dưng sao hôm nay nghe hoà thuận, thôi gầm gừ mè nheo bẳn gắt sủa. Tá đã có vợ, đang nuôi con mọn, thành ra sẵn vỏ bọc uy tín dễ lân la biểu lộ tình chòm xóm, bà con xa thua láng giềng gần. Sợ là sợ thằng thanh niên ưa bày trò rắn mắt chớ đàn ông gia đạo an vui cho tiền hắn cũng ngần ngại sợ bể nồi cơm.
Ui, tội chưa tề, rứa thì em cứ tha hắn qua bên nhà tui, vợ tui sẵn lòng vạch áo cho hắn bú mớm. Đàn bà có tới hai bầu sữa, một để không nghĩ cũng phí. Hề hề… Buồn ngủ mà gặp chiếu manh, lỏng bụng mà gặp cơm cháy, đang hạn mà trời rắc mưa, lời bày vẽ như cởi tấc lòng, vạch đường cho hươu chạy. Dậu không thèm thông báo cùng chị Mậu, ba chân bốn cẳng quấn thêm tấm khăn cho cháu mà đạp đất nhà người tốt bụng. Vợ Tá mới đẻ con so thôi mà tướng tá coi moi sồ sề như có cả tá nhóc tì. Chị than, nhiều khi căng sữa tới đau cả ngực, đưa hắn đây cho tha hồ chút chít, một công hai chuyện, con no cành hông mà dì vì vậy cũng nghe nhẹ người. Sữa dì tốt lắm nghe con, ông Thọ nghe được cũng phải ganh tị chớ giỡn chi nơi.
Vạch áo ra liền sau câu nói, ba lăm tuổi là cùng mà núm vú chóng nhuộm nâu đen, chị Mậu tuy sữa không mấy hột nhưng đầu vú còn giữ được sắc hồng, hồng như chưa có hơi trai tựa mềnh vậy. Dậu quan sát, đứng sát sau lưng Dậu, Tá cũng bận hít thở. Lạ, con vợ mình tuyệt chẳng có được mùi thơm như người Dậu, người ngợm chi mà hương nồng quá mạng, gà luộc da vàng lườm nằm gọn trong dĩa để cúng ông bà cũng chào thua, làm chi bay mùi lú lấp như thân nhiệt Dậu. Tá ngó eo thon, chiếc áo bà ba xẻ vạt làm lòi miếng thịt hình tam giác nơi lưng quần. Nói bỏ lỗi, thấy dễ gắp lửa bỏ tay quá.
Mắt chó con lim dim thụ hưởng, môi ướt sữa ngó đã ghiền. Không biết mai này lớn lên có nhớ về nguồn thực phẩm dồi dào nọ đặng quyến luyến chút tình tương lân? Tá nói với vợ, em nhắm cho nó bú có được dài ngày không? Lỡ ăn quen bén mùi, bữa mô cũng tương tư thèm khát thì tính răng cho vẹn toàn? Thì cho nó măm chừng nào hay chừng đó, mà nói vô duyên chớ tương lai số trời định, thằng cu nhà mình cưới vợ nhằm cái hĩm ni thì vui hết biết, anh hè? Người ta luận, trái đất có khi nhỏ chỉ bằng… trái cam. Tá lại có dịp nhìn ngang liếc dọc, ủa hoá ra những thứ Dậu mang trước ngực có khi lại lớn hơn trái đất.
Tuy không có con mắt gắn sau ót, Dậu cũng vin nhờ vô linh tính để biết tỏng rằng tuổi Tá cầm tinh con dê. Anh tuổi Mùi phải không? Tầm bậy nà, người ta tuổi Dần đàng hoàng, xóm mình ít chộn rộn vì có con ngoạ hổ này đây. Anh làm thư ký ở quận, việc làm giấy khai sinh cho con chó này anh sẵn lòng ký tên người chứng, xong đưa cho ông phó đóng mộc, chỉ ba mươi giây. Dậu nói, dạ tụi em chờ anh Cử về phép rồi mới tính, mô dám qua mặt, chưa kể là không biết ba nó lựa chọn mỹ danh chi.
Mụ Mậu nghe em chồng kể ngọn ngành việc mang cháu đi bú chực nhà hàng xóm, không than van chi chỉ nói thằng cha Tá coi bộ tìm cách gỡ vốn dù sữa ấy đâu phải từ thằng chả nặn ra. Mậu hỏi, gỡ bằng cách chi? Ui chà, chị hỏi cái mới ngặt, may mà em đứng ngay mặt mụ vợ chứ nếu không hả, hai bàn tay ác ôn kia đã bóp vú con Dậu này rồi. Mậu đang ở thời gian hậu sản, cứ trùm chăn xông nước nấu sả hoặc lá chanh. Xông cho toát mồ hôi hột lại lom khom đi quạt trách than hồng rồi ngồi lên hơ cho cửa mình thun lại tợ thuở ban đầu. Quá nhiêu khê và hơi bị hành xác. Kiêng tắm gội, cử gió máy, mọi việc ngoài ngõ đều giao cho mình Dậu tuỳ nghi định liệu. Mậu tin là Dậu dư sức qua cầu, thằng cha Tá có là tài thánh mới ăn hiếp được cô em chồng. Tuy vậy Mậu lo xa, nếu vất vả như rứa thì đừng qua bên nớ nữa, cháu hắn không bú sữa người dưng thì mình liệu cơm gắp mắm. Không răng mô. Dậu trả lời, em từng cảnh báo, anh tui Trung sĩ quen đánh đấm, súng đạn cột quanh người, trang bị tận răng và đôi ba bữa nữa là về phép thăm vợ con.
Dậu làm bài luận văn tả người anh hôm trước, hôm sau Tá vất tờ nhật báo trước mặt Dậu: Nghe tin chiến sự chưa? Dậu trao chó con vào vòng tay vợ Tá, người đàn bà lúc nào cũng ướt vạt áo trước ngực. Chuyện chi rứa? Tá sửa giọng, cải biên lời bài hát “mẹ ơi xuân này con vắng nhà”: Việt cộng đang bao vây cái đồn mà hoa mai không chịu nở. Chẳng biết ông anh Trung sĩ của em có kịp về ăn Tết chuyến ni? Không tin hả, anh làm trong quận nghe người ta bàn luận lung tung beng, gửi cả sư đoàn cấp kỳ đi tiếp viện giải cứu. Tình hình coi bộ căng thẳng hung. Tá chấm dứt bản tin bằng điệu boléro chẳng giống ai: Tết nhất làm chi, ai bày? Mặt Dậu thôi hoa nhường nguyệt thẹn, con tim có co thắt không mà ngực đàn hồi co giãn. Đừng nói là con nít vô tâm ngây thơ trong trắng nghe, răng bữa ni chó con nhác măm thấy rõ. Ba hắn có bị chi không mà hắn đòi đình công tuyệt thực. Miệng mếu như kiểu bầu ngực kia bị ô nhiễm mùi rượu bia, mùi thuốc lá. Mất sướng, vợ Tá nói, sữa thương chớ không ai thương đâu nghe con, ở đó mà bày đặt ỏng ẹo chê bai. Nì, trả lại cho bà o mi nghe khoan nhặt hò khoan “mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời mẹ ghẻ mà thương con chồng”.
Dậu tha đứa nhỏ về nhà thông báo điềm gỡ cho chị Mậu nghe. Hèn chi, cứ tưởng ông già mi ham vui xuân mà quên nhiệm vụ. Chừ biết tính làm răng con ơi! Làm mẹ mà Mậu không biết hò ru em. Hò kiểu đó còn hơn tra tấn hai cái lỗ tai, con nít không ngủ đã đành, người lớn còn quàng xiên như gà mắc đẻ. Mậu ra bàn thờ ôn mệ thắp đỏ cây nhang, mấy cái mặt đen đúa chợt vẹt câm lặng ngó xuống gái một con trông mòn con mắt. Có linh thiêng thì xin đoái lòng phù hộ che chở cho chồng con tai qua nạn khỏi. Đàn bà thời buổi ni cực quá, chưa già mà lo âu xúi tóc muốn bạc cả mái đầu. Mậu kể lể một hồi, sau cùng cầm lòng không đậu: Tổ cha bọn việt cộng!
Dậu: Chừ chị tính răng?
Mậu: Leo xe đò tới gần đồn hớt hóng hư thực coi thử anh Cử có bị chi không.
Dậu: Em đi e tiện hơn, chó con hắn nhớ hơi chị ằng ặc khóc canh thâu thì ai mà chịu thấu.
Mậu: Ừ, trăm sự nhờ em, chứ sức chị giờ ni e chẳng kham nổi bụi đường. Chị là cầu tre lắc lẻo mà em là cầu ván đóng đinh. Khôn ngoan đối đáp người ngoài thì đích thị là Dậu nhà mình. Ở trong chợ chị nghe họ từng giải nghĩa: Mậu là không mà Dậu là có. Mậu binh là hết cách binh, còn dậu xín là lắm tiền bạc. Rõ là Mậu ni không đủ tư cách bằng Dậu.
Nói xong, Mậu tháo chiếc nhẫn vàng hai chỉ từ ngón tay ra trao cho cô em chồng. Bán đi mà làm lộ phí đường dài. Bóng đen hai người đàn bà con gái chiếu hắt vào vách vôi xám ngoét đã mấy cái tết chưa có cơ hội bồi quét nước vôi mới. Họ đứng mần thinh, nhường nước mắt cho hài nhi khóc giữa gian nhà lạnh.
Sớm mai Dậu thu vén chút áo quần dộng vô xách ny-lông có quai. Người ta bảo xứ mình ra ngõ gặp anh hùng, riêng Dậu bảnh con mắt đã đụng mặt Tá. Em đi mô? Đi công chuyện. Rứa còn anh? Ôi dào, việc làng việc nước ngập cả đầu, bắt đi họp hành lên kế hoạch phòng thủ hoặc rút đi có trật tự. Tình hình ra răng rồi anh? Xe đò có chạy ngang qua chỗ giao tranh không? Chạy chớ, quốc lộ chẳng bị ảnh hưởng, vì cái đồn nớ nằm gần trong núi lận. Em tính đi tới đồn? Thì phải liều mạng mà dọ hỏi một lần cho an tâm. Rứa chó con tìm được cái vú khác mà chê cái vú vợ anh? Nói tào lao chi rứa, chỉ biết vin vô nguồn viện trợ nớ thôi. Hắn khóc lóc thì chị em sẽ mang nó qua xin chút sữa. Đi ba bữa rồi em trở lui, chưa chi mà đã thấy nhớ chó con rồi đây nì.
Chiều tối, Tá tắm rửa thay áo đổi quần. Vợ Tá nhìn bộ tịch lăng xăng của chồng. Đi mô đó? Đã báo cáo trong buổi cơm mà không nghe hay răng? Đi trực đêm trên quận chớ còn biết đi mô nữa. Mấy giờ về để tui biết đường mà đợi cửa. Xào, ai biết được nà, bữa ni còn phối hợp với lực lượng nhân dân tự vệ đi rảo quanh khu vực quận nhằm phát hiện khả nghi.
Ra đường, Tá đứng châm lửa điếu thuốc, hít hơi sâu. Thuốc Capstan, giễu nhại mỗi đầu chữ thành: Con Anh Phá Sản Tại Anh Ngu. Cho Anh Phút Sướng Tại Anh Nhớ. Tá dòm quanh, con đường thu giữ bóng tối, hút sâu. Những ngọn đèn mọc cách khoảng chỉ khiến màu đêm lối ấy thêm loang lỗ chứ không đủ sức để cắt xẻ thành từng đoạn. Chó trốn đi đâu mà chẳng buồn ngứa miệng cất giọng sủa vu vơ? Con đường một nửa hiện thân ra cảnh bình yên và nửa khác thu cất cái bất an chờ đợi cuộc đột biến bởi bộ mặt chiến tranh đang nằm kề. Thay vì bước chân đi tới quận có đắp đầy bao cát xây thành pháo đài ngay cổng, Tá thong thả nhàn du bỏ băng cây trứng cá, dẫm khuất cây sầu đông rồi đạp đất vuông sân nhà Mậu. Tá không đọc sách, chẳng nghe ai kể điển tích câu chuyện Thị Mầu, trong đầu Tá lúc này đọng chật hình bóng thị Mậu. Thang điểm từng có theo cách đánh giá của riêng Tá, Mậu là Thuý Kiều mà Dậu là Thuý Vân. Thể hình Dậu ăn đứt Mậu, nhưng nhan sắc gái một con là thứ quyến rũ mà Dậu chẳng có được. Bầu vú phì nhiêu nhiều sữa của vợ Tá cũng kém gợi cảm, chỉ đạt 5 điểm, trong khi vòng số một khiêm nhượng của Mậu lại ẩn tàng vào đó cái thanh tú khó giải thích: 8 điểm. Đó là chưa tính tới “một bộ phận không nhỏ” nằm xuôi theo bình nguyên trôi về hạ lưu con sông tương tư.
Tá đưa tay gõ nhẹ cửa, nghe được tiếng hồi âm: Ai đó? Tui đây. Ban đêm nhà ngói cũng như nhà tranh là lối ví von xằng bậy. Chính xác thì ban đêm mò mẩm hơi lâu mới mở được cánh cửa. Tá lọt người vào ngay căn nhà nửa ngói nửa tranh. Vì sợ chói mắt quý tử nên giữa gian nhà đỏ lẻ loi ngọn đèn vàng yếu. Tui nghe tin tức là chồng chị đang bị đụng nặng, ngày mai trên quận có bố trí một chiếc xe GMC đi theo đoàn y tá của quân y viện Nguyễn Tri Phương, nếu chị muốn thăm hỏi anh, tui có thể dàn xếp cho chị một chỗ ngồi ra tiền đồn. Dạ, cảm ơn anh Tá, sáng sớm hôm ni o Dậu đã sốt ruột đi xe đò rồi. Tui có con dại thành ra mãi bị vướng chân… Tá đặt mắt vô chiếc áo ngủ phong phanh của Mậu: Lương thực cho cháu thì răng? Ơ, ý tui muốn hỏi sữa chị chảy có ngon lành không? Ở bệnh viện họ có cái máy ngộ lắm nghe, nếu chị cần tui đi hỏi mượn giúp. Tại hồi nớ vợ tui sinh con, sợ không có sữa đã có người bày đường. Mậu tự động bắt tréo hai tay trước ngực: Dạ, e mình cũng nên thử cho biết, mang cháu qua nhờ chị cho bú nghĩ cũng bất tiện. Trong túi quần Tá nổi cộm, kéo ánh mắt thị Mậu ngó xuống. O Dậu từng quở thằng cha Tá cầm tinh con dê. Ủa, hoá ra không phải, bé cái lầm. Tá moi ra một chai nước óc ách, màu sắc hình dáng tựa như chai thuốc xi-rô trị chứng ho. Tá vặn mở nắp đổ chất thuốc lỏng vào chiếc khăn mù-soa và rồi tia nhìn hiếu kỳ, ngờ vực của Mậu vội khép kín khi mũi đã bị vuông khăn kia bít kín. Thuốc gây mê đó em. Tá nói khi ôm siết tấm thân mềm oặt của Mậu dìu đỡ xuống giường. Chó con đang ngủ, nếu mi thức giấc thì tao sẽ cho mi đi tìm mộng đẹp luôn.
Ba hôm sau, thành phố tràn ngập và bị chiếm đóng bởi bọn bắc quân và tụi phản phúc. Chúng xuất hiện ở đâu, ở đó trở thành đồng không mông quạnh, ngay cả thú vật cũng sợ hãi dấu mặt. Dậu không về nhà được, Dậu nằm trong trại tạm cư nằm ngoài vòng đai thành phố. May phước là anh Cử chỉ bị thương, ngực áo được gắn Anh dũng bội tinh. Khói súng và nước mắt hoà quyện thành giọt lệ đen khi nghe tin vợ sinh mẹ tròn con vuông. Dậu cũng khóc theo Cử khi ngồi bên giường đặt ở bệnh viện dã chiến chờ trực thăng tải thương về nơi an toàn. Dậu à, anh quyết định đặt tên cho nó là Bội. Bội là nhiều gấp bội, như bội thực, như bội đạn bom. Hai anh em không biết là thị Mậu ở hậu phương cũng vừa bội thương đau. Mê man chờn vờn trong quánh đặc đêm xuân để sớm mai tỉnh thức đón ngay sự bỏng rát có ở cửa mình.
Tháng sau, trong khi khai quật một mồ chôn tập thể, vợ Tá xỉu lên té xuống khi nhìn nhận dấu vết dị hình kia là chồng mình. Một người thư ký trong quận bị liệt vào thành phần có nợ máu với nhân dân và bị chúng xử theo cách man rợ của chúng. Số trời đã định. Cũng nhờ trời, vì trải qua tột cùng đớn đau hay sao đó mà ngực vợ anh Trung sĩ Cử đã căng sữa, chảy lai láng nuôi Trần Thị Bội thôi khóc nhè. Khi mới đẻ, mặt chó con xấu hoắc, nhưng giờ này dung mạo Bội chớm hiện vẻ đẹp tiềm ẩn của mẹ Mậu và o Dậu ghép lại, hoà quyện. Một nhan sắc nổi lên như một bi kịch, đẹp não nùng. Đẹp không cần thông dịch lắm lời.

Hồ Đình Nghiêm
tết Mậu Tuất (hình như).